Η περιήγηση μας στο εσωτερικό του οικισμού ξεκινά από την βρύση που είναι κτισμένη απέναντι από το κτίριο του Αμελικού στην αρχή του καλντεριμιού που οδηγεί στην κεντρική πλατεία. Από εκεί συνεχίζουμε με κατεύθυνση προς την πλατεία για να συναντήσουμε τον κεντρικό ενοριακό ναό του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ταξιδεμένων , κτισμένο από ντόπιους μάστορες στα πρότυπα της Μητρόπολης των Αθηνών και διακοσμημένο με εξαιρετικά λιθανάγλυφα που κοσμούν την κεντρική είσοδο. Απέναντι από τον ναό του Αγίου Νικολάου στέκει το κτίριο του Σχολείου  το οποίο κατασκευάστηκε με δωρεές των αποδήμων της κοινότητας και λειτούργησε έως την δεκαετία του 1980.Ακολουθώντας το στενό καλντερίμι που εκτείνεται  ανάμεσα στον ναό του Αγίου Νικολάου και το σχολείο φθάνουμε σε ένα σταυροδρόμι για να πάρουμε στην συνέχεια  τον δρόμο που οδηγεί προς το εξωκλήσι των αγίων Αποστόλων . Καθ οδόν συναντούμε ένα από τα επιβλητικά σπίτια του οικισμού , ιδιοκτησία της οικογένειας Γκόσιου, γνωστό και ως «Γκοσιάδικου» Τελικός σταθμός της διαδρομής μας ο μικρός ναός των αγίων Αποστόλων, με τις τρεις βρύσες που συμβολίζουν τους τρεις μαχαλάδες του χωριού. Εναλλακτικά αντί να ακολουθήσουμε το καλντερίμι προς τους Αγίους Αποστόλους μπορούμε από την κεντρική πλατεία να κατευθυνθούμε προς το γεφύρι της Μεσαργιάς-Ράχης στο βόρειο άκρο του οικισμού. Από το σημείο αυτό ξεκινά το μονοπάτι προς το γεφύρι της Γκάλινας που αποτελεί και τον τελικό σταθμό της διαδρομής.

(POI = Αμελικό, Αγιος Νικόλαος, Μαστόροι, Σχολείο, Άγιοι Απόστολοι, γεφύρι Μεσαργιάς , γεφύρι Γκάλινας)


Αμελικό :
Το Αμελικό ήταν το κοινοτικό κτίριο που εξυπηρετούσε τις ανάγκες της φιλοξενίας των ξένων επισκεπτών ή των φοροεισπρακτόρων που διανυκτέρευαν υποχρεωτικά εντός του οικισμού. Σήμερα φιλοξενεί τα γραφεία του πολιτιστικού συλλόγου. Απέναντι από το κτίσμα του Αμελικού βρίσκεται ένα εικόνισμα στο οποίο φυλασσόταν κατά το παρελθόν το Αρτοφόριο για την μετάληψη των βαριά ασθενών λόγω της απόστασης στην οποία βρισκόταν ο κεντρικός ενοριακός ναός του Αγίου Νικολάου.

Ενοριακός ναός Αγίου Νικολάου :

Ο ενοριακός ναός του Αγίου Νικολάου είναι κτισμένος στο σημείο όπου βρισκόταν αρχικά παλαιότερος ναός της Παναγίας και μετέπειτα του Αγίου Νικολάου του έτους 1640 , τον οποίο οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να κατεδαφίσουν για να κτίσουν άλλο μεγαλύτερο το 1802. Το 1908 οι κάτοικοι θα αναλάβουν πρωτοβουλία για την ανέγερση νέας εκκλησίας με την ενίσχυση του συλλόγου των αποδήμων Καστανιανιτών του Σαιν Λούις . Στο εσωτερικό του ναού  φυλάσσεται ένα σύνολο εικόνων που προέρχονται από τον παλαιότερο ναό καθώς επίσης και μια σπάνια εικόνα του 16ου αιώνα με σαφείς επιδράσεις της δυτικής τέχνης  η οποία απεικονίζει την Προσκύνηση των Μάγων.

Ντόπιοι μαστόροι

Ανάμεσα στους μαστόρους της Καστάνιανης  τους ξεχωρίζει ένας μάστορας ονόματι Κωνσταντίνος Γκόσιος , γνωστός και με το προσωνύμιο Γιωρτόλης , σημαντικά έργα του οποίου σώζονται ακόμη στο χωριό και ο οποίος ταξίδεψε και στην Αμερική σε νεαρή ηλικία. Το παλαιότερο σωζόμενο έργο του είναι η λιθανάγλυφη εικόνα της αγίας Κυριακής στο κάτω περιθώριο της οποίας σώζεται η επιγραφή ΔΑΠΑΝΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ/ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΣ Κ.Γ.ΓΚΟΣΙΟΥ.1909 Ο Γιωρτόλης εργάστηκε και στην κατασκευή του ενοριακού ναού του Αγίου Νικολάου. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση  τον κουβαλούσαν στο χώρο κάθε μέρα με το μουλάρι γιατι του είχε πάρει το πόδι η σβάρνα, ένα είδος αυτοσχέδιου ελκήθρου με το οποίο κουβαλούσαν την πέτρα από τα νταμάρια που βρίσκονταν πάνω από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου.

Σχολείο

Το σχολείο λειτούργησε ως Μονοτάξιο, Διτάξιο, Τριτάξιο και Τετρατάξιο . Από το 1904 έως το 1908 λειτούργησε και σχολαρχείο και τμήμα οικοκυρικής σχολής όπου οι κοπέλες διδάσκονταν υφαντουργική, χειροτεχνία, κέντημα και ράψιμο (Γκάσιος). Το σχολείο συντηρούταν από α)την υποχρεωτική ετήσια εισφορά κάθε οικογένειας β)τα εισοδήματα των εκκλησιαστικών και σχολικών κτημάτων γ)από τα ενοίκια των υδρόμυλων δ)από τα έσοδα της ύψωσης των εικόνων που γίνονταν κάθε μέρα την γιορτή των Θεοφανείων.  Δεχόταν ακόμη ενίσχυση από τον σύλλογο «Άγιος Νικόλαος» που ιδρύθηκε το 1909 στο Σαιν Λούις των Ηνωμένων Πολιτειών.

Γεφύρι Γκάλινας

Βρίσκεται μέσα στην ομώνυμη συνοικία της Καστάνιανης βόρεια από το κέντρο του οικισμού. Είναι έργο των ετών 1936-38 ενώ σύμφωνα με την παράδοση οι τεχνίτες χρησιμοποίησαν για την κατασκευή του το ίδιο καλούπι με το γεφύρι της Μαλνίτσας που βρίσκεται στο ομώνυμο ρέμα έξω από την Καστάνιανη στο δρόμο προς την Μπλίσγιαννη (Λαγκάδα). Το άνοιγμα του φθάνει τα 7,84 μέτρα και το πλάτος του τα 4,7 μέτρα